لیبل راهنما یکی از انواع برچسب هایی است که طبق دستورالعمل وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروی کشور بر روی بسته مواد غذایی درج می شود. این لیبل که با عنوان برچسب چراغ راهنمایی هم شناخته می شود، در راستای طرح تحول سلامت ایجاد شده است. در واقع افراد می توانند با مشاهده این برچسب بر روی بسته بندی انواع مواد غذایی از میزان مواد موجود در آنها مطلع شوند. به این ترتیب این امکان برای مصرف کنندگان وجود دارد که بر اساس نیازها و محدودیت های خویش خرید کنند. در واقع آنها سلامت خود را با خرید محصولاتی که برایشان نامناسب هستند، به خطر نخواهند انداخت. ضمن اینکه می توانند انتخاب های بهتری از لحاظ خرید محصولاتی داشته باشند که برایشان مناسب می باشند.
لیبل راهنما چیست؟
لیبل راهنما به صورتی بر روی بسته بندی مواد غذایی درج می شود که به راحتی قابل مشاهده باشد. حروف درج شده بر روی آن به رنگ سیاه هستند و باید به شکلی درج شوند که بتوان به راحتی آنها را خواند. هر کدام از خانه های این لیبل به یک رنگ خاص نشان داده می شود. این رنگ ها در واقع نشان دهنده موادی هستند که درون ماده غذایی مورد نظر وجود دارند.
هر رنگ نشان می دهد که وضعیت ماده غذایی مورد نظر در این بسته خوراکی به چه صورت است. برای مثال رنگ سبز نشانه آن است که حد و اندازه و کیفیت ماده غذایی مورد نظر کاملا مجاز بوده و از این لحاظ کاملا سالم می باشد. اما رنگ زرد نشان دهنده آن است که میزان و نیز کیفیت ماده مورد نظر در حد هشدار است و بهتر است با احتیاط مصرف شود. اما قرمز نشان می دهد که میزان ماده مورد نظر بسیار بالا و بیش از حد مجاز است.
نکته مهم آن است که رنگ قرمز گرچه نشان دهنده بیشتر بودن ماده مورد نظر از حد مجاز است، اما با این حال به طور کلی خوراکی مورد نظر توانسته است از وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروی کشور مجوزهای لازم را دریافت کند. دلیل این امر آن است که رنگ قرمز به افراد هشدار می دهد تا جایی که ممکن است کمتر از این ماده غذایی استفاده کنند و اگر از نظر سلامتی دچار مشکل هستند، بهتر است آن را مصرف نکنند چون ممکن است برایشان خطرناک باشد.
چه محصولاتی باید از لیبل چراغ راهنما استفاده کنند
واقعیت این است که در حال حاضر تقریبا همه مواد غذایی که مجوز توزیع در بازار را دارند، باید از لیبل چراغ راهنما استفاده کنند. این امر اختیاری نیست و مانند بارکد، کاملا اجباری و الزامی است. دلیل آن نیز اهمیت سلامت جامعه و توسعه آن با مصرف مواد غذایی سالم می باشد. به طور کلی موادی چون نمک، قند، چربی، اسیدهای چرب ترانس و میزان کلی کالری مواد بر روی این برچسب درج می شود.
به این ترتیب فرقی نمی کند که کالای خوراکی مورد نظر از مواد غذایی ضروری باشد که وجود آن در آشپزخانه ضروری است یا یک اسنک ساده که به عنوان میان وعده مصرف می شود. به هر حال باید دارای لیبل راهنما بوده و مصرف کننده نیز حتما بتواند به وضوح محتویات این لیبل را مشاهده کرده و بخواند.
ویژگی های ظاهری برچسب چراغ راهنما
به طور کلی بر روی لیبل راهنمای استاندارد و معتبر بخش های گوناگونی وجود دارند که بهتر است با آنها آشنا باشیم. اول از همه باید توجه داشته باشیم که بر روی این برچسب حتما باید آرم سازمان غذا و دارو وجود داشته باشد.
دومین نکته ای که باید به آن توجه داشت آن است که اندازه هر سهم از ماده غذایی مورد نظر به گونه ای درج شده باشد که فرد مصرف کننده بتواند آن را درک کند. توجه داشته باشید که معیار نیز باید کاملا مشخص باشد، مثلا در یک قاشق غذاخوری یا در 100 گرم از ماده خوراکی چه مقدار نمک وجود دارد.
سومین نکته میزان انرژی است که باید بر حسب کیلو کالری در هر سهم از ماده خوراکی به صورت دقیق درج شده باشد. همچنین باید مواد مغذی موجود در ماده خوراکی مورد نظر به خوبی بر روی لیبل چراغ راهنما درج شده باشند.
یکی دیگر از نکاتی که باید حتما بر روی لیبل راهنما وجود داشته باشد، واحد اندازه گیری و مقدار عدد این مواد غذایی است. همچنین باید رنگ هایی که برای هر ماده مغذی یا شاخص تعیین شده اند، به درستی قابل تشخیص باشند. راهنمای رنگ ها نیز باید در قسمت پایین این لیبل درج شده باشد. در نهایت اینکه بر روی این لیبل حتما باید شماره پروانه بهداشتی تولید این محصول قابل مشاهده باشد. اگر محصول وارداتی است، شماره پروانه بهداشتی ورود آن درج می شود.
آیا می توان این لیبل را با برچسب اصالت یکی کرد
همه کالاها و محصولات خوراکی باید دارای برچسب اصالت کالا باشند. در چنین حالتی، برخی از شرکت های تولید کننده و یا وارد کننده مواد غذایی برای اینکه کار تهیه و الصاق برچسب را راحت تر کنند، درخواست می کنند که لیبل راهنما و برچسب اصالت به صورت تلفیقی طراحی و چاپ شوند. در چنین حالتی معمولا برچسب اصالت در قسمت بالا قرار گرفته و لیبل چراغ راهنما در قسمت زیر آن می باشد.
چنین روشی موجب می شود که هزینه نهایی چاپ لیبل راهنما برای مشتریان به شدت کمتر شود. ضمن اینکه میزان هزینه های مربوط به نصب و الصاق این برچسب و نیز برچسب اصالت بر روی کالا نیز کاهش پیدا می کند. توجه داشته باشید که این روش نه تنها موجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد، بلکه باعث سرعت بخشیدن به کار چاپ و درج لیبل چراغ راهنما و برچسب اصالت بر روی بسته بندی محصولات هم می شود.
نکته ظریف این تلفیق آن است که باعث می شود شکل و ظاهر بسته بندی مواد خوراکی زیباتر شود. در واقع به خاطر درج انواع مختلف لیبل های اصالت و راهنما بسته بندی بیش از حد شلوغ نمی شود. این زیبایی ظاهری نیز باعث جذب مشتریان می شود. زیرا مصرف کنندگان می توانند به راحتی همه اطلاعات مورد نظر خود را به صورت یکجا دریافت کنند که این امر باعث رضایت خاطر ایشان می گردد.
