شناسه UID در واقع همان کد رهگیری است که همه کالاها و لوازمی که در بازار عرضه می شوند، ملزم به دریافت آن می باشند. این امر طبق دستورالعمل سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سازمان غذا و داروی کشور انجام می گیرد و طبق آن همه شرکت های تولید کننده و یا واردکننده ملزم به دریافت و درج این شناسه بر روی محصولات خود هستند. توجه داشته باشید که انواع کالاهایی که در زمره لوازم خانگی قرار می گیرند، انواع قطعات یدکی خودرو، لوازم الکتریکی و الکترونیکی، لوازم آرایشی و بهداشتی، داروها، مکمل ها، خوراکی ها و حتی دخانیات نیز باید شناسه رهگیری را دریافت کنند.
چگونه می توان شناسه UID را دریافت کرد
همه تولیدکنندگان و واردکنندگانی که قصد عرضه محصولات خود به بازار را دارند، برای دریافت شناسه UID باید به سامانه جامع تجارت مراجعه کنند. آدرس این سامانه www.ntsw.ir می باشد. پس از ورود به این سامانه، در بخش اظهار موجودی باید فرایندی طی شود تا بتوان شماره رهگیری را دریافت نمود.
شرکت تولید کننده یا وارد کننده کالا در این بخش باید فرم اظهار شناسه کالا را پر کرده و تعداد آن را عنوان کند. سپس شماره سریال مورد نظر بارگذاری می شود. در مرحله بعدی شناسه UID تولید می شود. این شناسه به شماره سریال محصول اختصاص پیدا می کند. در نهایت هم تولید کننده و یا وارد کننده این امکان را پیدا می کند که در بخش کارتابل خود لیست شناسه ها را مشاهده کرده و در صورت نیاز این لیست را نیز دریافت کند.
نحوه تولید شناسه UID
برای تولید شناسه UID ابتدا باید سفارش مورد نظر ثبت شود. سپس مرحله بعدی که مرحله تولید کد است، آغاز می شود. برای محصولات مربوط به سازمان غذا و دارو دو نوع کد تولید می شوند. این کدها طبق استانداردهای این سازمان طراحی می گردند.
کد اول، در واقع یک کد 20 رقمی کاملا منحصر به فرد است که رقم های آن به صورت تصادفی انتخاب شده اند. توجه داشته باشید که در انتخاب 20 آیتم این کد فقط از اعداد استفاده می شود. به این رقم شناسه UID گفته می شود. محل قرارگیری آن بر روی برچسب اصالت کالا، زیر کد GTIN یا GTN است. کد دوم که تولید می شود، همان شناسه اصالت یا کد IRC است.
ویژگی های شناسه UID
در تولید شناسه UID یا همان شناسه رهگیری محصول، 20 عدد نقش اصلی دارند. در واقع هر بخش از این اعداد به صورت یک گروه عمل می کنند. برای مثال پنج عدد ابتدای شناسه رهگیری نوعی پیش شماره محسوب می شود که به شرکت های وارد کننده کالا تعلق پیدا می کند. این پنج شماره نقش بسیار مهمی در شناسایی و رهگیری دارو دارند. دلیل این امر هم طراحی منحصر به فرد سازمان غذا و داروی کشور است. در واقع این سازمان از این 5 رقم استفاده کرده است تا بتواند دامنه شناسه هایی که تولید می شوند را بیشتر کند. همچنین این پنج رقم باعث می شوند که در طولانی مدت کدهای تولید شده، دچار تکرار نشوند. راه حل سازمان غذا و دارو به این صورت است که شرکت های وارد کننده محصولات اگر بزرگ و گسترده هستند، 4 رقم به ایشان اختصاص پیدا می کند و رقم پنجم حالت اختیاری پیدا می کند. اما شرکت هایی که تازه کار و کوچک تر هستند، دارای پیش شماره پنج رقمی خواهند بود.
عدد بعدی، عدد ششم شناسه UID است. این عدد نشان دهنده سطح بسته بندی محصول است. در واقع سازمان غذا و داروی کشور برای اینکه بتواند کار توزیع و تامین محصولات را راحت تر کند، شرکت های وارد کننده را ملزم ساخته است تا از بین یک تا نه، یک عدد را به این قسمت اختصاص دهند. این رقم باید از ابتدا تا انتهای سطح بسته بندی محصول را نشان دهد. برای مثال محصول به صورت تکی، در سطح بسته بندی شماره یک قرار می گیرد. به شیرینگ کالا عدد سطح بسته بندی شماره 2 داده می شود. اگر محصول در کارتن بسته بندی شود، عدد شماره شش آن، عدد 3 خواهد بود. بسته بندی در سطح و اندازه پالت هم با عدد 4 نشان داده می شود. توجه داشته باشید که همیشه قرار نیست از عدد 1 تا 9 ادامه پیدا کند. اما بسته به نوع کالای موجود و بسته بندی آن، گاهی چنین امکانی هم وجود خواهد داشت.
در نهایت 14 رقم نهایی شناسه UID هستند که کاملا منحصر به فرد بوده و به هیچ عنوان تکراری نخواهد بود.
نحوه استعلام کد رهگیری
اگر قصد استعلام اصالت کالا را داشته باشید، شناسه UID یکی از اصلی ترین گزینه هاست. کافی است به سایت TTAC.IR مراجعه کنید که متعلق به سازمان غذا و داروی کشور است. البته می توانید به جای سایت از سامانه نرم افزاری TTAC هم استفاده کنید. در این سایت از شما خواسته می شود که بارکد 20 رقمی شناسه UID محصول مورد نظر خود را وارد کنید. توجه داشته باشید که اگر محصول مورد نظر شما در زمره محصولات خانگی یا الکتریکی باشد، باید این کار را از طریق سامانه جامع تجارت انجام دهید.
سخن آخر
آشنایی با کد رهگیری کالا اهمیت فوق العاده ای دارد. این امر مخصوصا در مورد کالاهایی که به نحوی با سلامتی انسان ها و جان آنها سروکار دارند، صادق است. همه محصولاتی که به بازار عرضه می شوند، حتما باید دارای کد و شناسه UID باشند. به این ترتیب مصرف کنندگان آنها می توانند با پیگیری کردن محصول از سلامت و اصالت کالا مطمئن شده و با خیال راحت آن را مصرف کنند.
توجه داشته باشید که شناسه UID برای هر کالا کاملا منحصر به فرد و یونیک می باشد. به نحوی که هرگز نمی توان دو کالا را با یک شناسه رهگیری مشابه پیدا کرد. به این نکته هم دقت داشته باشید که این شناسه از همان ابتدای کار در سامانه TTAC ثبت می شود. بنابراین اگر با مراجعه به این سایت، متوجه شدید که شماره رهگیری موجود بر روی محصول مورد نظر در این سایت موجود نیست، باید کالا را تقلبی و فیک فرض کرده و از مصرف آن خودداری نمایید.
